مطالعه ی حاضر با هدف بررسی تاثیر استفاده از مواد آموزشیِ پیکره بنیادِ ارتقایافته و ارتقانیافته بر فراگیری اصطلاحات نامتجانس توسط فراگیران سطح متوسط زبان انگلیسی انجام شده است. ابتدا با استفاده از روش نیمه تجربی و نمونه گیری آسان، از میان زبان آموزان سطح متوسط کلاس های مختلف یک موسسه در سنندج 120 شرکت کننده ی خانم انتخاب شدند. سپس به آنها آزمون نلسون داده شد و نتایج آن براساس انحراف معیار استاندارد و میانگین امتیاز به دست آمده برای انتخاب 90 شرکت کننده مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله ی بعد، شرکت کنندگان به سه گروه 30 نفره تقسیم شدند. پیش از فرایند مداخله، شرکت کنندگان هر سه گروه، آزمون اصطلاحات نامتجانس را دریافت کردند که توسط محقق طراحی شده بود. سپس در جریان مداخله، شرکت کنندگان اولین گروه تجربی، مواد آموزشی پیکره ایِ ارتقایافته دریافت کردند. به گروه دوم، مواد آموزشی پیکره ایِ ارتقانیافته داده شد و گروه کنترل هیچ کدام از مواد آموزشیِ پیکره بنیاد را دریافت نکردند و برنامه ی معمول موسسه را دنبال کردند. در پایان مداخله و به عنوان پس آزمون، همان پیش آزمون اصطلاحات نامتجانس برای هر سه گروه شرکت کننده برگزار شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که هم مواد آموزشیِ پیکره بنیاد ارتقایافته و هم ارتقانیافته تاثیر مهمی بریادگیری زبان آموزان می گذارند، هرچند این دو روش نیز خود تفاوت معناداری با هم دارند و مواد آموزشیِ پیکره بنیاد ارتقانیافته موثرتر است. در پایان، با توجه به نتایج پژوهش حاضر، به مدرسان زبان انگلیسی توصیه می شود از مواد آموزشی پیکره بنیاد، به ویژه برای آموزش اصطلاحات نامتجانس استفاده کنند. متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

در این نوشتار نمود دستوری و واژگانی و انواع آنها در ترکیب های فعلی زبان فارسی معاصر بررسی شده است. داده های این پژوهش برگرفته از رساله دکتری نگارنده (غنچه پور، 1392) و بالغ بر 8579 واژه مرکب فعلی است که از فرهنگ بزرگ سخن (انوری، 1386) استخراج شده است. بررسی پیکره فوق نشان داد که دو نوع نمود دستوری و واژگانی که در فعل و جملات گزارش شده است، در ترکیب فعلی نیز وجود دارد و ساختار درونی ترکیب های فعلی در زبان فارسی نشان دهنده گستره زمانی و وجه انجام کنش یا حالت هستند. علاوه بر این، ترکیب های فعلی به لحاظ نمود دستوری، در دو طبقه کامل (تداومی، غیرتداومی، برآیندی و تجربه ای) و ناقص (تکراری، عادتی و مستمر) دسته بندی شده اند. همچنین، این واژه های مرکب به لحاظ نمود واژگانی، با توجه به مولفه های معنایی [± پویایی]، [± سنجه ای]، [± غایی] و [± تداومی]، به دو طبقه کلی ایستا و غیرایستا متمایز شد ه اند. ترکیب های فعلی غیرایستا نیز به انواع غیرسنجه ای (کنشی و تک رویدادی)، سنجه ای بسته (دو نقطه ای و چندنقطه ای) و سنجه ای باز متمایز و مشخص گشته اند.

یکی از اهداف مهم توسعۀ پایدار، حفظ طبیعت و اصلاح آن است و تجلی توسعۀ پایدار در حوزۀ محیط ساخته شده، معماری پایدار نامیده می شود. بام سبز یکی از رویکردهای نو معماری و شهرسازی و برخاسته از مفاهیم توسعۀ پایدار است که از آن می توان به منظور افزایش سرانۀ فضای سبز، ارتقای کیفیت محیط زیست و توسعۀ پایدار شهری بهره برد. از سوی دیگر امروزه با توجه به افزایش نیاز به انرژی و محدودیت سوخت های فسیلی به عنوان منابع رو به اتمام و آلایندۀ محیط زیست، نیاز به استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر بیشتر احساس می شود. یکی از انرژی هایی که کاربرد آن رو به افزایش است، انرژی حرارتی است. یکی از روش های ذخیره سازی انرژی حرارتی استفاده از مواد تغییرفازدهنده است. این پژوهش با هدف بهینه سازی حرارتی بام سبز با استفاده از مواد تغییرفازدهنده تهیه شده است. با انتخاب مواد تغییرفازدهندۀ زیستی به عنوان مادۀ تغییر فاز مورد استفاده در بام پژوهش مورد نظر در سه مدل و سه کاربری مختلف با استفاده از نرم افزار انرژی پلاس انجام شد. طبق نتایج به دست آمده مدل بام سبز بهینه شده با مواد تغییرفازدهنده در هر سه کاربری مختلف ساختمان باعث افزایش دما در ساختمان در فصل های سرد و افزایش قابل توجه دما در فصل های گرم سال و رسیدن به آسایش حرارتی شده است. بنابراین طبق نتایج به دست آمده استفاده از بام سبز به طور مجزا باعث تعادل بیشتر دمایی می شود. به صورت میانگین مشاهده شد که درصد افزایش و کاهش دما در مدل 3 نسبت به مدل 2 در هر سه کاربری 10 درصد بیشتر است و کاهش مصرف انرژی سرمایشی در کاربری تجاری 7/8 درصد، کاربری اداری 1/10 درصد و کاربری مسکونی 8/10 درصد بیشتر است. همچنین کاهش مصرف انرژی گرمایشی در کاربری تجاری 1/10درصد، در کاربری اداری 5/8 درصد و در کاربری مسکونی 2/5 درصد بیشتر است. در انتها توجیه اقتصادی نیز ذکر شده است که کاهش چشمگیر هزینه ها مشاهده می شود.

در این پژوهش کوشش شده است تا با روش مردم نگاری ارتباط، و بر پایه پیکرۀ فارسی نوشتاری معاصر، چگونگی مفهوم سازی «احترام» به عنوان یک کلیدواژۀ فرهنگی در فرهنگ ایرانی آشکار گردد. بدین منظور، 717 مورد از کاربردهای احترام و هم ریشه های آن همچون «محترم، محترمانه و حرمت»، از پایگاه دادگان زبان فارسی (پیکره پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) استخراج شد و در بافت کاربردی خود مورد بررسی و تحلیل معنایی-کاربردی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که مفهوم احترام در نه زمینه مختلف قدرت، آداب معاشرت، شایستگی ها و صلاحیت ها، تسلیم و انقیاد، سن، مهمان نوازی، محبت و توجه، دارایی، و زیبایی به کار می رود. همچنین، بر پایه پژوهش های جامعه شناسان در باره قشربندی اجتماعی، استدلال شده است که مفهوم واحدی که همه این مقوله ها و زمینه های کاربردی را به هم پیوند می دهد مفهوم شأن به معنای جایگاه در سلسله مراتب اجتماع است. علاوه بر این، نشان داده شده که حرمت کمتر وابسته به عوامل بافت موقعیتی است و بر مبنای نظام ارزش های سطح کلان فرهنگ به جایگاه افراد و به تبع آن به خود افراد، گذاشته می شود. شایان ذکر است که «حرمت» نوعی احترام ویژه در فرهنگ ایرانی است که مبتنی بر ارزش یا شأن ذاتی و مطلق افراد و مقوله ها می باشد.کلیدواژه ها: مردم نگاری ارتباط، کاربردشناسی پیکره بنیاد،احترام، حرمت، شأن، فرهنگ ایرانی

ابهام، یکی از چالش های بزرگ در پردازش زبان طبیعی است. در پردازش رایانه ای متون، هم نگاره ها و چگونگی رفع ابهام از آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در زبان هایی مانند زبان فارسی که ساخت واژة پیچیده ای دارند، هم نگاره های بسیاری ساخته می شوند. در این راستا شناخت هم نگاره ها و دسته بندی انواع آن ها بسیار مهم است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی پیکره-بنیاد هم نگاره های فارسی، واژه هایی که بیش از یک برچسب اجزای واژگانی کلام داشتند، از پیکرة متنی فارسی استخراج شدند که شامل 10978 واژه است. سپس، فراوانی برچسب های هر هم نگاره مورد بررسی قرار گرفت و فهرست دیگری استخراج شد که شامل هم نگاره هایی است که افزون بر فراوانی بالای برچسب اول آن ها (بیش از 20)، فراوانی برچسب دوم آن ها نیز در پیکرة متنی فارسی بیش از 10 بوده است. این فهرست شامل 1675 هم نگاره است. ماهیت ساخت واژی، آوایی یا معنایی هم نگاره های استخراج شده در این مرحله مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس آن، هم نگاره های استخراج شده در یازده دسته طبقه بندی شد که از میان آن ها، تنها هم نگاره های موجود در یک دسته بر اساس معیار معنایی طبقه بندی شده اند و بقیه بر اساس ویژگی های ساخت واژی و تفاوت های آوایی آن ها در دسته های گوناگون قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش شامل فهرست گسترده ای از هم نگاره های فارسی استخراج شده از پیکرة متنی فارسی است که هر کدام بر اساس معیارهای ساخت واژی و آوایی در یک یا بیش از یک دسته از مجموع یازده دسته قرار گرفته اند. این فهرست و دسته بندی مربوط به هم نگاره ها می تواند در سیستم های رفع ابهام معنایی از واژگان مورد استفاده قرار گیرد

صاحب نظرانی همچون بائر (2004) و باین (1992) زایایی را یک پیوستار می دانند. منظور از زایایی وندها، میزان قابلیت استفاده از یک وند در ساخت واژه های جدید است. با بررسی میزان زایایی، می توان ترکیب ها و واژه های بالقوة زبان را پیش بینی کرد. در پژوهش های انجام شده تاکنون، تعداد مختصری از وندها بررسی شده اند. برای بررسی تعداد وندهای بیشتر و نتیجه گیری جامع تر، پژوهش حاضر انجام شد. هدف این پژوهش، بررسی میزان زایایی پیشوندها و پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی و ارائه تعدادی از وندواره های زبان فارسی بود. برای این منظور166 وند اشتقاقی، شامل 28 پیشوند و 72 پسوند و 66 پسوندواره، گردآوری شدند و محاسبه ی میزان زایایی پیشوندها و پسوندها، جداگانه انجام شد. وندها در قسمتی از پیکرة به روزشونده، جست وجو شدند. برای جست و جوی وندها از یک دستور برنامه نویسی به زبان پایتون استفاده شد. برای بررسی میزان زایایی، از شاخص ارزیابی باین (P*) (2009) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که زایاترین پیشوند «بی» و غیرزایاترین پیشوند «پیرا» است. همچنین، زایاترین پسوند «ی (مصدرساز)» غیرزایاترین پسوند «وش» است.

ساخت اضافه همواره در نظریه های مختلف زبان شناسی نظیر آوایی، ساختواژی و نحوی حائز اهمیت بوده است و زبان شناسان ایرانی تاکنون تحلیل های متفاوتی از این ساخت به دست داده اند. عدم تظاهر کسره ی اضافه در نوشتار، ابهامات بسیاری را در تحلیل و درک متون فارسی موجب شده است و برنامه های مختلف پردازش زبان اعم از برچسب زن اجزای کلام، تشخیص موجودیت های نام مند، تشخیص کلمات هم مرجع، تبدیل متن به گفتار، ترجمة ماشینی، تجزیة نحوی جملات و غیره را با چالش های بسیاری روبرو ساخته است. به همین روی، شناسایی جایگاه این عنصر از مهم ترین چالش های پردازش متون زبان فارسی به شمار می رود. پژوهش حاضر می کوشد تا به شیوه ای تحلیلی و پیکره بنیاد و از منظر دستور وابستگی به بررسی ساخت اضافه بپردازد. از آنجا که دستور وابستگی به لحاظ سادگی، استفاده کم از فضای حافظه رایانه و تسریع در امر پردازش در مطالعات پردازش متن در حوزة زبان شناسی رایانشی از اهمیت چشمگیری برخوردار است، بهترین پایگاه نظری را برای این دست مطالعات فراهم می آورد. به همین سبب، پژوهش حاضر در تلاش است تا با استفاده از این دستور روشی قاعده مند جهت تشخیص کلمات حاوی نشانه ی کسره ی اضافه در متون فارسی ارائه دهد. بدین منظور، با ارائة کلیة ساخت های نمونه ای که حاوی نشانة اضافه هستند و از پیکرة وابستگی زبان فارسی دانشگاه اوپسالا استخراج شده اند، در چارچوب دستور وابستگی به تجزیه و تحلیل آن ها خواهیم پرداخت. از رهگذر این بررسی، تنها هفت قاعده ی منطقی برای درج کسره ی اضافه در گروه های غیرفعلی اعم از گروه های اسمی، صفتی، حرف اضافه ای، قیدی، گروه هایی با بیش از یک وابستة پسین، گروه هایی با بیش از یک وابسته از نوع گروه و ساخت های همپایه استخراج می شود که با استناد به آن ها می توان در انواع پیکره های وابستگی و سامانه های رایانه ای مبتنی بر تجزیة وابستگی به شناسایی جایگاه نشانه ی اضافه پرداخت. افزون بر این، در این پژوهش به جایگاه های نشانة اضافه ای نیز اشاره خواهد شد که تاکنون در پژوهش های نظری و رایانه ای پیشین به آن ها پرداخته نشده است.

چنانچه در زبانی برای نشان دادن نقش مفعولی از نشانه حالت استفاده شود، در آن زبان مفعول نمایی وجود دارد و در صورتی که نشانه حالت مفعولی تنها با زیرمجموعه ای از مفعول های آن زبان همراه شود، مفعول نمایی به صورت افتراقی است. ویژگی هایی مانند «معرفگی» و «جانداری» مفعول ازجمله دلایل حضور نشانه مفعولی در کنار یک مفعول در میان برخی زبان های جهان هستند. هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی وضعیت مفعول های مستقیم نشانه دار و بدون نشانه، با توجه به جانداری و معرفگی، در متون مکتوب مازندرانی است تا از این طریق رابطه بین این عوامل مشخص شود. در این پژوهش از رویکرد «آیسن» (2003) در چارچوب «نظریه بهینگی» استفاده شده است. با بررسی «مفعول نمایی افتراقی» در یک پیکره مازندرانی در مجموع، 148 گروه اسمی مفعول مستقیم، شناسایی و مشخص شد که هر دو ویژگی معرفگی و جانداری در حضور نشانه مفعولی در کنار مفعول مستقیم در این پیکره زبانی از زبان مازندرانی تاثیرگذار هستند.

گفتمان نما ها عناصری زبانی هستند که روابط بین واحدهای کلام را برقرار می کنند. به عبارتی، این عناصر زبانی در گفتمان پیوستگی به وجود می آورند و اجازه ی انحراف از مسیر را به گفتمان نمی دهند. گفتمان نماها نقش های متفاوتی در زبان ایفا می کنند و، از همین رو، تا به حال طبق الگو های مختلف و در رویکردها و حوزه های متفاوتی مطالعه شده اند. در این پژوهش، براساس الگوی برینتون (1996) که الگویی دو لایه ای است، نقش های متفاوت گفتمان نمای «خُب»، که بر اساس این پژوهش بیشترین کاربرد را در زبان فارسی دارد، از منظر نقش گرایی و کاربردشناسی زبان بررسی و تحلیل شده است. این پژوهش ازنوع پیکره بنیاد است و داده های آن از فیلم های تلویزیونی «پنج تا پنج»، «یه بلیط شانس» و «عمو جان هیتلر» (بر روی لوح فشرده) گردآوری شده است. براساس داده های این پژوهش، بیشتر نقش های گفتمان نمای «خب» در فرانقش بینافردی یافت می شوند و بیشترین نقشی که این گفتمان نما ایفا می کند، نقش واکنش است.

مقدمه: حس آمیزی پدیده ای ادراکی و عصب شناختی است که بر اساس آن، تحریک یکی از حواس موجب تحریک یک یا چند حس دیگر می شود. Ullmann (1964) برای نخستین بار سلسله مراتبی را برای انتقال حواس در حس آمیزی زبانی معرفی کرد. پژوهشگران مقاله حاضر اندیشه Ullmann را به عنوان چارچوب نظری انتخاب کردند تا دریابند در پیکره ای متوازن از زبان فارسی، کدامیک از حواس در بیشترین تعامل با یکدیگر هستند و نیز سلسله مراتب انتقال حواس در زبان فارسی چگونه است؟ روش کار: به این منظور، ابتدا پیکره ای متوازن از زبان فارسی با بهره گیری از پایگاه داده های زبان فارسی تنظیم شد، سپس با استفاده از کلید واژه های مربوط به حواس پنج گانه و حوزه های مرتبط، جملات دربردارنده موارد حس آمیزی استخراج و الگوی انتقال حواس در زبان فارسی مشخص شد. یافته ها: داده های برگرفته از پیکره نشان دادند که در زبان فارسی، حواسی که با بالاترین بسامد در جایگاه حوزه مبدا و مقصد درنگاشت های حس آمیخته واقع می شوند به ترتیب عبارتند از حس لامسه و شنوایی. همچنین سلسله مراتب انتقال حواس در زبان فارسی تفاوت هایی را با الگوی پیشنهاد شده از سوی اولمان و نیز سایر زبان ها نشان داد. نتیجه گیری: نتایج آماری بازنمود حس آمیزی در زبان فارسی و مقایسه آن با سایر زبان ها نشان داد که زبان ها در تعامل حواس پنج گانه از مفاهیم حسی پایه یعنی لامسه و چشایی استفاده می کنند تا مفاهیم حسی پیشرفته یعنی بینایی و شنوایی را توصیف و بیان کنند، اما ارجحیت های پارامتری از زبانی به زبان دیگر متفاوت است.